Đầu xuân về với cội nguồn Mai Tộc
Ngày 8 tháng Giêng năm Quý Mão (29/01/2023) là ngày giỗ của Cụ Mai Tuyên, tướng của Thái tổ Lê Lợi. Ban vận động họ Mai tỉnh Ninh Bình do ông Mai Đức Hạnh làm Trưởng đoàn cùng các đại diện con em họ Mai tỉnh Ninh Bình đã đến dâng hương và tế lễ tại Đình làng Quỳnh, xã Quỳnh Lưu, huyện Nho Quan.
Ảnh: Đoàn công tác của Ban vận động họ Mai tỉnh Ninh Bình tham dự buổi lễ
Sau phần tuyên bố lý do giới thiệu đại biểu, trong không khí trang nghiêm, Ban tổ chức buổi lễ đã thành kính đọc Thần phả Quảng Đức Đại vương Mai Tuyên. Theo Thần phả, Quảng Đức Đại vương Mai Tuyên là con trai cụ Mai Khánh người xã Xối Đồng, huyện Tân Châu, phủ Thiên Trường, tỉnh Nam Định đến xã Quỳnh Lưu, huyện Phụng Hóa, phủ Thiên Quan (tức Nho Quan, Ninh Bình) mở trường dạy học và kết hôn với bà Trần Thị An làm nghề bán trầu.
Cụ Mai Tuyên sinh ngày 12/11/1386 (năm Bính Dần), tướng mạo khác thường, phong tư dĩnh dị. Năm 1414, Mai Tuyên cùng với hai người em nuôi là Trần Kỳ và Trần Đĩnh đem quân theo Lê Lợi và Nguyễn Trãi tham gia khởi nghĩa Lam Sơn (Thanh Hóa). Lê Lợi đánh đuổi giặc Minh, lên ngôi Hoàng đế lấy niên hiệu là Thuận Thiện, phong cho Tuyên công là Huyện doãn huyện Quảng Đức, đạo Sơn Nam Thượng (sau là huyện Thọ Xương, phủ Hoài Đức, thành Thăng Long). Mai Tuyên làm quan ba đời vua Lê Thái Tổ, Lê Thái Tông, Lê Thánh Tông được vua phong đến chức “Tả tào phán sự”. Do Mai Tuyên và hai em Trần Kỳ, Trần Đĩnh có công cùng đại thần dẹp nghịch đẳng, tôn Lê Thánh Tông lên làm vua nên được phong tước Đại vương.
Ảnh: Đội tế làng Quỳnh tại lễ giỗ thần hoàng làng Quảng đức Đại vương
Cụ Mai Tuyên mất ngày 08 tháng Giêng năm Canh Thìn (năm 1460), an táng tại quê nhà. Vua Lê Thánh Tông ban đạo sắc phong làm thần hoàng làng và giao cho nhân dân làng Quỳnh lập để thờ cúng. Từ đó, Đình làng Quỳnh chính thức thờ thần hoàng Quảng đức Đại vương. Các vua triều Lê, triều Nguyễn đều có Đạo sắc phong cho Quảng đức Đại vương là Phúc thần để truy ân công đức đối với nhân dân và đất nước.
Xưa, đình làng Quỳnh tọa lạc ngay trên mảnh đất giữa làng Quỳnh (nay là Nhà máy gạch Quỳnh Lưu) trông về hướng Đông Nam, xung quanh là hệ thống các ao gọi là ao đình. Hiện nay, quần thể Đình và chùa làng Quỳnh nằm ở trung tâm của hai thôn Hội Tiến 1 và Hội Tiến 2, được UBND tỉnh Ninh Bình cấp Bằng công nhận Di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh và đang hoàn thiện hồ sơ đề nghị Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di tích lịch sử văn hóa cấp Quốc gia.
Ảnh: Đoàn công tác của Ban vận động họ Mai tỉnh dâng hương tại buổi lễ
Phát biểu tại buổi lễ, ông Mai Đức Hạnh, Trưởng Ban vận động họ Mai tỉnh thay mặt con em họ Mai tỉnh Ninh Bình cảm ơn các dòng họ, bà con nhân dân làng Quỳnh đã thờ phụng cụ Mai Tuyên, người họ Mai. Ông cho biết đây là lần đầu tiên con em họ Mai tỉnh Ninh Bình về dâng hương nhân ngày giỗ Quảng đức Đại vương và mãi về sau con cháu họ Mai sẽ tụ họp về làng Quỳnh để tưởng nhớ công lao trời biển của cụ. Năm 2023, Ban vận động họ Mai tỉnh sẽ đồng hành cùng Ban quản lý di tích làng Quỳnh tiếp tục củng có hồ sơ, đề nghị các cấp có thẩm quyền để Đình và chùa làng Quỳnh thành Di tích lịch sử cấp Quốc gia.
Ảnh: Nhân dân các dòng họ làng Quỳnh dâng hương Quảng đức Đại vương Mai Tuyên
Cùng ngày, Ban vận động tỉnh tiếp tục thăm, dâng hương tại đền Mão Sơn ở xã Gia Vân, huyện Gia Viễn thờ Mai Bà và Tứ vị Hồng Nương - bốn nữ tướng của Hai Bà Trưng (20 – 43 SCN) ở xã Gia Vân, huyện Gia Viễn, nơi hiện diện của người họ Mai ở đất Ninh Bình. Nói chuyện với nhân dân thôn Thanh uy, ông Mai Đức Hạnh nghẹn ngào, xúc động mong rằng nhân dân Thanh Uy thường xuyên quan tâm để đền Mão Sơn thật sự uy linh, thể hiện tấm lòng thành kính của đời sau đối với các bậc tiền nhân có công với đất nước. Về phía con em họ Mai tỉnh Ninh Bình, Ban vận động tỉnh sẽ coi đây là trách nhiệm nhắc nhớ con cháu họ Mai về địa chỉ đỏ này.
Ảnh: Đoàn công tác dâng hương tại đền thân mẫu sinh thành Tứ vị hồng nương
Bài và ảnh: Mai Hữu Hạnh